Інтэрв'ю з гуртом SKYFORGER напярэдадні менскага канцэрта 14 кастрычніка

Апублікавана 9 кастрычніка 2011, 07:53 у Інтэрв'ю

«Калі пра нас памятаюць праз столькі год… гэта ж проста выдатна!»
(Peteris Kvetkovskis, верасень 2011)

14 кастрычніка Мінск наведаюць легендарныя латышскія паган-металісты — гурт SKYFORGER.

Апошнім разам яны гралі на беларускай землі 7 год таму, з праграмай «Latviesu Strelnieki»*. З таго часу шмат чаго змянілася… няма чаго казаць. Але ж ня гледзячы на страчаныя абы на што гады, змены музычных трэндаў і г.д., «багі грому» засталіся верныя сабе — і за мінуўшы апасля «стралкоў» час выпусцілі некалькі моцных гістарычных альбомаў, апошні з якіх, Kurbads 2010 года, які і будзе асноўнай нагодай канцэрта ў клюбе RE:Public. (Нагадаю, што акрамя таго ў праграме вечара прэзентацыя новага дыска ZNICH «Мроя», прымеркаванага да 15цігоддзя гурта). Напярэдадні гэтай значнай падзеі ў сціплага на сэйшаны восеньскага метал-жыцця сталіцы я выйшаў на сувязь з лідарам гурта, вакалістам-гітарыстам Пятром Квяткоўскім (aka Peteris Kvetkovskis), і распытаў яго аб розным: пра жыцце, пра гурт і пра перспектыву заспяваць па-беларуску.

Пачнем, канешне ж, з праграмы вашае Мінскага шоў. Чым плануеце парадаваць?

На самой справе, дэталёва канцэрт мы яшчэ не задумвалі: да прыезду ў Мінск нам трэба будзе зайграць шэраг канцэртаў у Польшчы. Але ж дакладна знойдзем чым парадаваць: за мінуўшыя з нашага апошняга візіта ў Беларусь накапілася шмат матэрыялу… Эх, даўненька ж мы ў вас не гралі! Увогуле, будзе і актуальны альбум Kurbads, і некаторыя старыя песні. Шоў у разуменні «вагон піратэхнікі (выбухоўкі — як вар.)» не абяцаю, але ж… на сцэне вызначна выкладземся па поўнай!

Ну хоць бы шоў у разуменні «аўтэнтычныя касцюмы» застанецца?

Гэта канешне! Хоць з цягам гадоў адзенне крыху змянілася: калі раней мы намагаліся узнавіць старыя, гістарычна «справядлівыя» касцюмы, то зараз імідж стаў больш «металічны». Аўтэнтычнасцю зараз нікога не здзівіш: гэтую фішку выкарыстоўвае занадта шмат хто.

А хто працуе над сцэнічным адзеннем?

Яе шые мая сяброўка.

З якой нагоды сарвалася ваш удзел у кіеўскім фэсце «Global East» у гэтым годзе?

Справа ў тым, што змяніўся ягоны фармат. Спачатку планавалася маштабнае мерапрыемства, вялікі фестываль на некалькі дзён, і мы пагадзіліся граць на ім. Ужо знайшлі аўтобус і збіраліся ехаць з эстонцамі METSATOLL — але ж потым пляны арганізатараў змяніліся. Фестываль скарацілі да клубнага шоў з HELLOWEEN у ролі хэдлайнера, наш сэт скарацілі да 35 хвілін… і, агулам, стала зусім не цікава. І накладна. Г.зн. дзеля вялікага канцэрту мы гатовыя былі сарвацца, адпрасіцца з працы на 4 дні, а дзеля скупых 35 хвілін… не тое. Увогуле, эстонцаў пракінулі, ну і мы вырашылі адмовіцца ад удзелу. Яно таго не варта было.

Я чула, апроч іншага, арганізатары «Global East» прапаноўвалі гуртам выступаць за свой кошт — г.зн. нават без аплаты праезда ды харчавання.

Так, нешта накшталту таго. Задарагая, агулам, клюбная забаўлянка.

Ну хоць да нас прыяжджайце! Дарэчы, ці не даходзілі чуткі, што мінскі канцэрт AMORPHIS, запланаваны на гэтую восень, адменены з той нагоды, што гурт баіцца ехаць у крызісную і палітычна нестабільную Беларусь?

Не, ну і наўрадці на самой справе рэзон у гэтым. А што датычыцца SKYFORGER, то мы, канешне, дасведчаныя пра тое, што адбываецца ў вашай краіне. Глядзім навіны, чытаем. Але ж неяк… не страшна… калі, канешне, нас не арыштуюць дзе-небудзь на мяжы з поўнай канфіскацыяй маёмасці! (Смяецца.)

Гэта наўрадці. А дарэчы, Латвія зараз таксама перажывае не лепшыя свае часіны, і ў сувязі з гэтым цікава тваё меркаванне: уступленне ў ЕС хутчэй пазітыўна ці негатыўна адлюстравалася на жыцці ў тваёй краіне?

Ёсць свае плюсы і свае мінусы. З плюсаў, буземоўна, адмена межаў, пазбавіўшая ад адчування ізаляцыі. Я ўжо не разважаю пра Захад «там» і пра нас — недзе «тут». Пара гадзін на самалёце — і ты без турбот ў любой кропке Еўропы. Гэта вельмі зручна. Але ж, канешне, не без нэгатыву, перш за ўсё з эканамічнага погляду. Вялікія, дюжыя краіны заўсёды падаўляюць маленькія, а Латвія — маленькая краіна. І прэсінг сапраўды адчуваецца. Але… Як бы там ні было, ідэя Еўразвязу мне падабаецца. І ў будучыні спадзяюся, ён пратрымаецца, выстаіць як адзінства, не гледзячы бягучыя складанасці і фінансавыя крызісы. У ЕС ёсць свае карупцыянеры, свае махінатары — і калі ім даць волю, уся гэтая кадка хутка рассыпецца.

Працягваючы тэму міжнарождага супрацоўніцтва, хацелася б даведацца на твае ўражанні ад работы з Metal Blade Records. Kurbads быў выпушчаны на гэтым немаленькім з боку гледжання андэграўнда лэйбле — і як яно? Ёсць адчуванне, што гурт узнялі на якасна новы ўзровень?

А ведаеш… істотнай розніцы паміж працай на Metal Blade і невялікім «падземным» нямецкім лэйблам я асабліва і не заўважыў. Толькі што арэал дыстрыбуцыі ў амерыканцаў значна большы. А так… што… ну, налі нам грошай на запіс альбому. Ну, прадаецца ён па ўсім свеце. Але нічога звышнармалёвага не адбылося. Асноўны рух Metal Blade адбываецца ў Амерыцы — і круціцца вакол крупных, раскручаных гуртоў накшталту CANNIBAL CORPSE або AMON AMARTH. А мы — праста новы паган-гурт у хвасце іх вялікага спісу. Так ніхто вакол нас і не скачыць.

Так гэта здаецца лагічным…
Лагічна. Але адказваючы на тваё пытанне, не, вялікіх змен не адбылося.

Адкажы, на колькіх інструмэнтах ты ўмееш граць?

На гітары ўмею. На фолькавых розных накшталту дуды, флейты и куокле (па-вашаму яны завуцца гуслі) — але ўсё так, на ўзроўні самаадукацыі. А яшчэ калісь граў у аркестры на трубе.

Які з іх улюбёны?

Канешне гітара. Гэта маё захапленне з дзяцінства. Між тым не проста гітара, а тяжкая, нізка наладжаная, драйвовая!..

Слабо спець песню па-беларуску?

А вось на самой справе роздум такі ў мяне быў. Між тым з'явілася яна пасля праслухоўвання беларускіх народных песень у выкананні твайго земляка, Івана Кірчука (лідэр этна-трыо ТРОІЦА — пазн. аўт.). Адна рэч вельмі зачапіла — і я сапраўды думаю яе перапець. Усё магчыма!

Фольк-метал быў даволе папулярнай тэмай ў апошнія гады, але зараз, як мне падаецца, гэтая хваля паступова ідзе на спад. Як ты лічаш, чаму?

Мне таксама падаецца, што хваля не тое што спала, хутчэй неяк… рассеялася, хіба ж то. Паслядоўнікаў трэнду з'явілася надта шмат — і калі першапачаткова «паганскі метал» пачынаўся як сур'ёзная, глыбокая з'ява, то з цягам часу ідэя сыйшла ў камерцыйную плынь, а тое і ў шчырую прафанацыю. І знакамітыя калектывы накшталту EINSIFERUM, KORPIKLAANI, AMON AMARTH робяць музыку хутчэй для масс, чым для душы і ад душы. Гэткі камерцыйны прадукт для шырокай аўдыторыі — якога вырабляюць забагата, каб людзі працягвалі ставіцца да яго сур'ёзна. Таму паступова сыходзіць і цікаўнасць… што, з большага, я лічу, нядрэнна. Губляецца попыт — зменяць тэму і камерсанты ад музыкі. І «у тэме» застануцца толькі тыя, хто робіць гэтую музыку ад чыстага сэрца.

Знайшла тваё інтэрв'ю 2008 года, у якім ты казаў, што ў сярэднім на канцэрты SKYFORGER у Латвіі прыходзіць 500-1000 чалавек. З таго часу пакажчыкі змяніліся?

Натуральна. Людзі займелі большы выбар і менш вольных грошай. Таму наведванне спала — не толькі ў нас, але і агулам у канцэртнай галіне. Выступленні сусветных метал-зорак адбываюцца ў Латвіі ледзь не кожны тыдзень, а фанатаў больш не становіцца. І грошай ў іх не так шмат, каб мець магчымасць паглядзець усё. Таму… у дадзены момает для нашых клюбаў 150-200 чалавек — гэта добры паказчык. На першы канцэрт пасля выхаду Kurbads прыйшло нешта накшталту паўтары тысячы наведвальнікаў — і гэта было — і гэта было ого-го!.. Ну а потым, канешне, у нас справы таксама пайшлі на спад.

Самы вялікі камплімент, які табе калі-небудзь казалі пра музыку SKYFORGER?...

Ммм… калі казалі: яна так пранікае ў душу, што хочацца плакаць!

Чаму быў такі перапынак паміж рэлізамі 2003 года і Kurbads?

Шмат усяго. У тым ліку і некаторы творчы крызіс: нараджаліся, ствараліся мелодыі, але доўгі час не атрымоўвалася чаго-небудзь гэткага, каб — аххх! — і хацелася неадкладна паказаць гэта людзям. Па-першае, часта мяняўся склад, асабліва гітарысты, якія прыходзілі, чамусьці вучыліся, набіраліся вопыту, а затым знікалі. Ну і па-трэцяе, банальнае, бытавуха: праца, сем'і, і ўсё гэткае.

Але вынікам засталіся задаволены?

Так, канешне, усё атрымалася шыкоўна. І што асабліва прыемна, нам далася спецыфічная, «казачная», фантастычная атмасфера, адпаведная лірычнаму зместу альбома. (Kurbads — нацыяльны фальклорны герой старадаўніх казак — пазн. аўт.)

Лірыцы ты заўсёды надаваў вельмі сур'ёзную ўвагу, і кожны поўнафарматнік SKYFORGER — гэта не толькі музыкальная, але і гістарычная прыгода, быццам раздзел новай займальнай кнігі. Аб чым яшчэ плануеш распавесці нам у будучыні, ёсць нейкія нарыхтоўкі?

Ёсць у мяне гэткая творчая місія: зрабіць гісторыю балтаў здабыткам сусветнай супольнасці — настолькі, наколькі ў маёй моцы да яе дастукацца. Гэта асабісты абавязак, хіба ж то, асабісты ўклад у жыццё майго народа. І для наступнага альбому я ўжо прыдумаў тэму: жыццё старажытных прусаў, бо Прусія з яе паганскімі традыцыямі і культурай адыграла велізарную ролю ў гісторыі балтаў, гэта быў асабісты духоўны цэнтр маіх продкаў… нажаль, хутка загінулы пад націскам крыжакоў. таму я хачу узнавіць гэтую частку гісторыі ў музыцы SKYFORGER.

Выдатная ідэя! Адкажы, а музыкальныя азарэнні ў апошнія гады сустракалісь? Што зачапіла, спадабалась больш за ўсё?

Вельмі спадабаўся апошні альбом ACCEPT. Што датычыцца азарэнняў, то не — нічога гэткага, каб устрэсла ўяўленне. Да і што можа зараз здзівіць? Мне падаецца, метал-музыка даўно знаходзіцца ў стане нейкай стагнацыі, калі ўсё ужо сыграна, прыдумана, і прасторы для фантазіі амаль няма. Але ж… мода гэта я ўжо стары і бурчу? (Усміхаецца.) Калі шчыра, мне зусім не падабаецца тое, што адбываецца сёння на метал-сцэне. Занадта ўсё стала папсова і камерцызавана, усё пастаўлена на паток па прынцыпе «галоўнае, каб народ «жэр». І што самае крыўднае, народ такі «жарэ». Гэта асабліва заўважна на крупных фестывалях накталту Wacken Open Air, калі на адзін сапраўды творчы гурт прыходзіцца пяток поп-бізнэсмэнаў, разлічваючых кожны рыф і кожны крок у пагоне за бясхітраснай папулярнасцю. Сумна гэта ўсё. Але ж зноў-такі…. Магчыма справа ўва мне. Магчыма я належу іншаму пакаленню і нечага не разумею. Але ўсё гэта не для мяне.

Важна, што SKYFORGER заўжды робіць сваю справу шчыра!.. Ну і напрыканцы нашае размовы, прашу сказаць некалькі словаў людзям, якія збіраюцца на ваш мінскі канцэрт…

Спадзяюся вы прыйдзеце! Гэта ўсё аб чым я магу мроіць. Калі пра нас памятаюць праз столькі год… гэта ж проста выдатна! Дзякуй вам за гэта.

Інтэрв'юэр: Анастасія Саматыя.
Пераклад на беларускую: Рыгор Шабека.