Сядзіба Забелаў у вёсцы Арэхаўна

Апублікавана 29 красавіка 2013, 20:02 у Падарожжы

Па дарозе ў Полацак я пераканала свайго спадарожцу крыху звярнуць з маршрута і наведацца ў вёску Арэхаўна, дзе знаходзіцца сядзіба Забелаў. Сённяшні яе стан мяне засмуціў, але я, канешне, ні кроплі не пашкадавала, што пабачыла гэты вядомы архітэктурны помнік з багатай гісторыяй і сумным лёсам…

Сядзіба «Арэхаўна» вядомая з 1552 года. Дакладная дата пабудовы аднак невядомая, як і яе першы ўладальнік. Апошнімі, хто валодаў маёнткам, былі прадстаўнікі графскага рода Забела. Сучасны палац быў пабудаваны ў сярэдзіне XIX стагоддзя ў стылі класіцызм.
Па ўспамінах сучаснікаў апошняга гаспадара, калісьці сядзіба з'яўлялася сапраўднай зоркай палацава-паркавай архітэктуры: там знаходзілася вялікая бібліятэка, шыкоўная карцінная галерэя, каштоўныя калекцыі фарфору, срэбра, венецыянскай бронзы, старажытнай зброі. Побач з гаспадарскім домам ў 1875 годзе архітэктарам Віткоўскім была пабудавана каменная фамільная капліца, дзе быў пахаваны сам гетман Юзэф Забела. Акрамя іншага ў сядзібе была вялікая колькасць гаспадарчых будынкаў.

У 1918 годзе сядзіба была разрабавана «рэвалюцыйнымі масамі», а рэшткі былой велічы і сёння паспяхова знішчаюцца ўдзячнымі нашчадкамі былых рэвалюцыянераў. Палац знаходзіцца ў жудасным стане, часткова разбураны дах, падлога, а на сценах ззяюць дзіры. Калі ў наступныя некалькі гадоў дзяржаву не зацікавіць лёс гэтага архітэктурнага помніка і ніхто не возьмецца за яго аднаўленне, хутка ён ператворыцца ў гару камення і цэглы…

vk.com/architekture